Tiếng Việt
English
Chính sách áp thuế chống bán phá giá thép nhập khẩu từ Trung Quốc là một quyết định chiến lược của Chính phủ nhằm bảo vệ ngành sản xuất thép trong nước, đảm bảo sự cạnh tranh công bằng và tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển bền vững của nền kinh tế. Tuy nhiên, việc thực thi chính sách này cũng đặt ra những thách thức không nhỏ đối với ngành cơ khí hỗ trợ Việt Nam, một lĩnh vực then chốt trong chuỗi giá trị sản xuất công nghiệp.
Bối Cảnh và Nguyên Nhân Áp Thuế Chống Bán Phá Giá
Trong những năm gần đây, ngành thép Việt Nam liên tục đối mặt với áp lực từ thép nhập khẩu giá rẻ, đặc biệt là từ Trung Quốc. Theo Bộ Công Thương, năm 2024, Việt Nam nhập khẩu 12,6 triệu tấn thép cán nóng (HRC), trong đó 72% có xuất xứ từ Trung Quốc, ghi nhận mức tăng trưởng 33% so với năm trước.
Trước tình trạng thép giá rẻ tràn vào thị trường, đẩy các doanh nghiệp nội địa vào thế khó khăn, Bộ Công Thương đã quyết định áp thuế chống bán phá giá từ 19,38% đến 27,83% đối với thép HRC nhập khẩu từ Trung Quốc. Mức thuế này có hiệu lực từ ngày 08/03/2025 và kéo dài 120 ngày.
Việc áp thuế không chỉ nhằm bảo vệ doanh nghiệp sản xuất thép trong nước mà còn hướng đến mục tiêu duy trì sự cạnh tranh công bằng trên thị trường. Tuy nhiên, động thái này có thể kéo theo những tác động trái chiều đối với ngành cơ khí hỗ trợ, một lĩnh vực phụ thuộc lớn vào nguồn cung thép cán nóng.
Tác Động Đối Với Ngành Cơ Khí Hỗ Trợ
Việc áp thuế chống bán phá giá mang đến cả cơ hội lẫn thách thức cho doanh nghiệp cơ khí hỗ trợ – nhóm ngành sử dụng thép cán nóng làm nguyên liệu sản xuất linh kiện, máy móc, thiết bị công nghiệp.
Giá Nguyên Liệu Đầu Vào Gia Tăng
Mức thuế mới có thể đẩy giá thép trong nước lên cao do nguồn cung thép giá rẻ từ Trung Quốc bị hạn chế. Điều này dẫn đến chi phí sản xuất của các doanh nghiệp cơ khí hỗ trợ tăng, đặc biệt là các đơn vị nhỏ và vừa vốn ít khả năng đàm phán giá với nhà cung cấp thép trong nước.
Cơ Hội Cho Doanh Nghiệp Sản Xuất Thép Trong Nước
Các doanh nghiệp thép nội địa như Hòa Phát, Formosa có thể tận dụng cơ hội này để gia tăng thị phần và đáp ứng nhu cầu trong nước. Nếu doanh nghiệp trong nước có thể đảm bảo nguồn cung ổn định với giá cả cạnh tranh, ngành cơ khí hỗ trợ có thể giảm bớt sự phụ thuộc vào nhập khẩu thép từ Trung Quốc.
Khả Năng Duy Trì Lợi Thế Cạnh Tranh Về Giá
Trong bối cảnh cạnh tranh khu vực ngày càng khốc liệt, đặc biệt với các quốc gia như Thái Lan, Malaysia, doanh nghiệp cơ khí hỗ trợ Việt Nam có thể gặp khó khăn trong việc giữ lợi thế về giá thành. Giá nguyên liệu tăng có thể khiến giá sản phẩm cuối cùng cao hơn, giảm sức cạnh tranh của doanh nghiệp Việt Nam trên thị trường xuất khẩu.
Thúc Đẩy Đầu Tư Sản Xuất Thép Nội Địa
Việc áp thuế có thể trở thành động lực thúc đẩy đầu tư vào ngành luyện kim trong nước. Nếu Việt Nam có thể phát triển mạnh mẽ ngành sản xuất thép HRC chất lượng cao với giá cạnh tranh, các doanh nghiệp cơ khí hỗ trợ sẽ có nguồn cung ổn định hơn trong dài hạn.
Rủi Ro Trong Việc Tìm Kiếm Nguồn Cung Thay Thế
Với việc thép từ Trung Quốc bị áp thuế cao, doanh nghiệp có thể phải tìm kiếm nguồn cung từ Nhật Bản, Hàn Quốc hoặc châu Âu. Tuy nhiên, các thị trường này có giá thành cao hơn, có thể làm tăng chi phí nhập khẩu và ảnh hưởng đến lợi nhuận của các doanh nghiệp cơ khí hỗ trợ.
Giải Pháp Cho Doanh Nghiệp Cơ Khí Hỗ Trợ
Chính sách thuế chống bán phá giá đối với các sản phẩm thép nhập khẩu đã khiến giá nguyên liệu đầu vào tại TOMECO tăng gần 30% trong thời gian ngắn. Là một doanh nghiệp chuyên sản xuất quạt công nghiệp và công nghiệp phụ trợ, thép chiếm tỷ trọng lớn trong chi phí sản xuất. Việc giá nguyên liệu tăng cao làm gia tăng áp lực lên giá thành sản phẩm, ảnh hưởng đến khả năng cạnh tranh, đặc biệt trong bối cảnh thị trường đang có nhiều biến động.
Để thích ứng với sự thay đổi này, các doanh nghiệp như TOMECO đã triển khai một số giải pháp nhằm giảm thiểu tác động của việc tăng giá nguyên liệu đầu vào, bao gồm:
- Tìm kiếm các nguồn cung thép thay thế: Doanh nghiệp có thể cân nhắc nhập khẩu từ các thị trường khác ngoài Trung Quốc hoặc đàm phán với nhà cung cấp trong nước để có mức giá hợp lý.
- Tối ưu hóa quy trình sản xuất: Cắt giảm lãng phí nguyên liệu, cải tiến công nghệ nhằm nâng cao hiệu suất sản xuất.
- Đầu tư vào công nghệ và nghiên cứu phát triển: Nâng cao chất lượng sản phẩm để tạo lợi thế cạnh tranh, bù đắp chi phí nguyên liệu tăng cao.
- Kiến nghị chính sách hỗ trợ: Doanh nghiệp cơ khí hỗ trợ, trong đó đại diện là hiệp hội cơ khí hỗ trợ VASI đề xuất các chính sách hỗ trợ từ Chính phủ, chẳng hạn như ưu đãi thuế cho doanh nghiệp cơ khí hoặc chính sách khuyến khích sản xuất thép trong nước.
Kết Luận
Việc áp thuế chống bán phá giá thép nhập khẩu từ Trung Quốc là một quyết định mang tính bảo hộ cao, giúp doanh nghiệp thép trong nước có thêm cơ hội phát triển. Tuy nhiên, đối với ngành cơ khí hỗ trợ, chính sách này đặt ra những bài toán lớn về chi phí nguyên liệu, khả năng cạnh tranh và ổn định nguồn cung.
Để vượt qua giai đoạn chuyển đổi này, các doanh nghiệp cơ khí hỗ trợ cần có chiến lược thích ứng phù hợp, đồng thời kiến nghị Chính phủ cũng cần có chính sách hỗ trợ để đảm bảo sự phát triển bền vững của ngành cơ khí nói riêng và nền công nghiệp Việt Nam nói chung.