Top 6 Sự Cố Quạt Công Nghiệp Thường Gặp Và Cách Khắc Phục Hiệu Quả Từ TOMECO

Quạt công nghiệp là một phần không thể thiếu trong hệ thống thông gió và làm mát tại các nhà máy, khu công nghiệp. Tuy nhiên, sau thời gian vận hành, thiết bị này có thể gặp phải một số trục trặc ảnh hưởng đến hiệu quả sản xuất. Hãy cùng TOMECO điểm qua những sự cố quạt công nghiệp thường gặp nhất và cách khắc phục hiệu quả, để duy trì vận hành ổn định và an toàn cho hệ thống của bạn.

1. Sự cố quạt công nghiệp: Quạt không khởi động

Nguyên nhân

• Mất nguồn điện hoặc sự cố với hệ thống điện: Có thể do dây dẫn bị đứt, cầu chì hỏng, ổ cắm không tiếp xúc tốt.
• Động cơ hỏng: Động cơ quạt có thể cháy cuộn dây, bị kẹt trục do thiếu bảo trì hoặc (trong một số trường hợp hiếm) mòn chổi than với động cơ cũ.
• Công tắc/bảng điều khiển lỗi: Công tắc hoặc bảng điều khiển bị hỏng do sử dụng lâu dài hoặc tác động cơ học.
• Khởi động từ lỗi: Khởi động từ gặp vấn đề khi bị lỗi mạch, tiếp điểm hỏng hoặc không nhận tín hiệu từ bộ điều khiển.
• Quạt bị kẹt: Các bộ phận như trục, bạc đạn, hoặc cánh quạt bị dính bụi bẩn, rỉ sét khiến quạt không quay được.
• Cảm biến/bảo vệ nhiệt: Ngắt mạch điện để bảo vệ động cơ khi quá nhiệt.
• Bảo vệ quá tải: Bộ bảo vệ phát hiện dòng điện vượt ngưỡng cho phép và ngắt mạch để tránh hỏng hóc.

Cách khắc phục

• Kiểm tra hệ thống điện: Dùng đồng hồ đo điện để kiểm tra nguồn điện, dây dẫn, cầu chì, aptomat. Thay thế cầu chì bị cháy, đấu nối lại dây nếu bị đứt.
• Kiểm tra động cơ: Dùng ampe kìm kiểm tra dòng điện đầu vào. Nếu động cơ bị cháy, tháo ra để kiểm tra cuộn dây, thay mới hoặc cuốn lại.
• Thay công tắc/bảng điều khiển nếu hỏng: Kiểm tra tín hiệu từ công tắc đến động cơ. Nếu không có tín hiệu, bo mạch điều khiển có thể đã lỗi.
• Kiểm tra và thay khởi động từ: Dùng vạn năng kế đo cuộn hút và tiếp điểm. Nếu khởi động từ không hút, thay mới.
• Vệ sinh và bôi trơn các chi tiết chuyển động: Dùng khí nén hoặc cọ để làm sạch trục và bạc đạn. Tra mỡ chuyên dụng sau khi vệ sinh.
• Kiểm tra cảm biến và thiết bị bảo vệ: Nếu bộ bảo vệ quá tải hoặc quá nhiệt bị kích hoạt, xác định nguyên nhân (nhiệt độ, tải…) và reset lại sau khi xử lý.

2. Quạt quay chậm hoặc không đủ công suất

Nguyên nhân

• Nguồn điện không ổn định: Điện áp thấp hơn mức yêu cầu khiến động cơ hoạt động yếu, quay chậm.
• Động cơ hư: Cuộn dây bị chập vòng, ổ bi bị bó cứng hoặc trục bị mòn làm giảm hiệu suất truyền động.
• Tụ điện yếu (với động cơ một pha): Tụ khởi động hoặc tụ làm việc yếu dẫn đến giảm mô men quay.
• Cánh quạt bị cong, bám bẩn hoặc không cân bằng: Làm giảm lực đẩy gió, gây tiêu hao năng lượng.
• Tải trọng quá lớn hoặc hệ thống truyền động lỗi.
• Quạt bị tắc nghẽn bởi bụi bẩn, thiếu dầu bôi trơn hoặc vật thể lạ.

Cách khắc phục

• Đảm bảo điện áp ổn định: Sử dụng ổn áp hoặc kiểm tra lại nguồn cấp. Nếu cần, chuyển sang pha khác.
• Sửa hoặc thay động cơ: Nếu cuộn dây bị chập hoặc bạc đạn mòn gây bó trục, tháo ra sửa chữa hoặc thay thế.
• Thay tụ điện bị yếu hoặc hỏng: Kiểm tra giá trị điện dung bằng đồng hồ chuyên dụng. Nếu sai lệch nhiều so với thông số gốc, thay tụ mới.
• Vệ sinh và cân bằng lại cánh quạt: Làm sạch bụi bẩn, kiểm tra độ cong vênh và sử dụng thiết bị cân bằng động để chỉnh lại.
• Sửa biến tần hoặc bộ điều tốc: Đo tín hiệu đầu ra. Nếu không đạt yêu cầu, liên hệ kỹ thuật viên để sửa hoặc thay mới.
• Bảo trì tổng thể: Bôi trơn ổ trục và tra mỡ định kỳ. Kiểm tra độ rơ trục và thay ổ bi nếu cần. Kiểm tra độ căng dây đai bằng cách ấn nhẹ – dây đai không nên lún quá 1-2 cm. Điều chỉnh hoặc thay mới nếu dây đai bị trùng hoặc rách.

3. Quạt phát ra tiếng ồn lớn và bị rung

Nguyên nhân

• Cánh quạt bị mất cân bằng hoặc hỏng: Do cong vênh, bụi bám không đều hoặc lắp sai vị trí.
• Ma sát hoặc mài mòn ổ trục (bạc đạn) hoặc thiếu dầu: Gây ma sát lớn, phát ra tiếng kêu, tiếng rít, tiếng gầm, hoặc nhiệt độ ổ trục tăng bất thường.
• Luồng khí không ổn định: Gió vào/ra không đồng đều hoặc bị dao động bởi vật cản gần miệng gió.
• Động cơ hoạt động quá tải: Khi quạt làm việc vượt công suất cho phép, gây dao động cơ học.
• Lắp đặt không đúng cách: Nền móng không cân bằng, bulông lỏng, quạt đặt lệch trục.

Cách khắc phục

• Kiểm tra và cân bằng động cánh quạt: Tháo cánh, kiểm tra độ lệch tâm, dùng thiết bị cân bằng động để hiệu chỉnh. Sử dụng máy đo rung động để xác định mức độ mất cân bằng hoặc hỏng ổ trục. Nếu vượt quá ngưỡng cho phép (thường là 2,8 mm/s), cân bằng hoặc thay mới.
• Tra dầu mỡ ổ trục: Sử dụng mỡ chịu nhiệt theo loại được nhà sản xuất khuyến cáo. Thay ổ trục nếu phát hiện mòn hoặc hỏng, chọn loại bạc đạn phù hợp với tải trọng và tốc độ của quạt.
• Kiểm tra luồng gió và chướng ngại vật: Loại bỏ vật cản ở đầu vào/ra gió, kiểm tra các bộ giảm thanh hoặc lưới chắn.
• Siết lại toàn bộ kết cấu: Dùng dụng cụ chuyên dụng để siết bulông, đế quạt và khung chân.
• Đảm bảo quạt lắp đúng kỹ thuật: Quạt phải đặt trên nền vững, cân bằng, không nghiêng hoặc lệch trục. Đảm bảo trục động cơ và trục quạt thẳng hàng bằng thước đo hoặc dụng cụ căn chỉnh laser để tránh rung lắc.

Xem thêm: Dịch vụ cân bằng động cánh quạt tại TOMECO

4. Quạt bị quá nhiệt

Nguyên nhân

• Động cơ hoạt động quá tải trong thời gian dài: Sinh nhiệt lớn vượt quá khả năng tản nhiệt.
• Quạt bị kẹt: Khi trục quay bị cản trở, động cơ phải làm việc quá sức, sinh nhiệt nhanh.
• Thiếu bảo dưỡng, vệ sinh, bôi trơn khiến quạt hoạt động không hiệu quả.
• Quạt hoạt động trong môi trường quá nóng.
• Nguồn điện không ổn định.
• Lọc gió hoặc bộ lọc bụi bị tắc nghẽn: Làm luồng khí bị cản trở, khiến quạt không thể giải nhiệt tốt.

Khắc phục

• Giảm tải vận hành: Giảm số giờ chạy liên tục hoặc điều chỉnh thời gian nghỉ cho quạt. Sử dụng camera nhiệt để phát hiện điểm nóng trên động cơ hoặc ổ trục – nhiệt độ vượt quá ngưỡng khuyến cáo của nhà sản xuất là dấu hiệu bất thường.
• Vệ sinh toàn bộ hệ thống làm mát: Làm sạch cánh quạt, khe tản nhiệt, lưới lọc gió.
• Cải thiện môi trường vận hành: Thêm hệ thống thông gió hoặc làm mát cục bộ cho động cơ nếu môi trường quá nóng.
• Đảm bảo nguồn điện ổn định: Kiểm tra điện áp, thay dây nguồn nếu tiết diện nhỏ gây sụt áp.
• Bảo dưỡng định kỳ: Lên lịch vệ sinh, tra dầu, kiểm tra quạt 1–2 lần/tháng tùy môi trường làm việc.

5. Quạt bị mất công suất hút hoặc thổi

Nguyên nhân

• Cánh quạt bị bám bụi hoặc hư hỏng: Giảm đáng kể hiệu quả tạo áp suất gió.
• Động cơ yếu: Do động cơ xuống cấp, lão hóa hoặc lỗi kỹ thuật, dẫn đến không đủ công suất.
• Ống dẫn khí bị tắc nghẽn hoặc rò rỉ: Khi đường ống hút/thổi không kín, áp suất giảm mạnh.
• Lắp sai hướng gió: Nếu lắp quạt sai chiều hút/thổi, không khí không được dẫn đúng hướng thiết kế.
• Quạt không được bảo trì định kỳ: Gây bám bụi, nghẽn gió và giảm hiệu suất.

Khắc phục

• Vệ sinh và thay thế cánh quạt nếu hỏng: Làm sạch bụi bẩn, kiểm tra xem cánh quạt có bị nứt, mòn hoặc ăn mòn không, đặc biệt trong môi trường hóa chất hoặc ẩm ướt. Nếu cần, cân bằng động cánh quạt bằng máy chuyên dụng.
• Kiểm tra lại động cơ: Nếu dòng điện thấp hơn định mức hoặc công suất không đạt, thay thế hoặc nâng cấp động cơ.
• Làm sạch ống dẫn khí: Thổi bụi bằng máy nén khí hoặc tháo vệ sinh thủ công. Khắc phục chỗ rò rỉ bằng keo hoặc siết lại nối ống. Đảm bảo đường ống tránh góc cong gấp hoặc vật cản gây giảm lưu lượng. Với quạt ly tâm, đường ống nên có bán kính cong ít nhất gấp 1,5 lần đường kính ống.
• Xác định đúng chiều hút/thổi: Kiểm tra hướng mũi tên trên thân quạt hoặc cánh. Nếu lắp sai, tháo và đảo chiều lại theo thiết kế. Đảm bảo quạt có đủ không gian xung quanh (ít nhất 1 mét) để không khí lưu thông tốt, tránh hiện tượng “ngộp” khí.
• Bảo trì hệ thống định kỳ: Kiểm tra đường ống, van gió, bộ lọc ít nhất 1 tháng/lần trong môi trường công nghiệp. Dùng anemometer (máy đo lưu lượng gió) để kiểm tra tốc độ và áp suất khí, so sánh với thông số thiết kế của quạt.

6. Quạt bị cháy động cơ

Nguyên nhân

• Quá tải liên tục hoặc hoạt động quá lâu: Làm tăng dòng điện và sinh nhiệt, dễ gây chập cháy.
• Hệ thống làm mát không hiệu quả: Gió làm mát không đủ hoặc bị tắc đường gió.
• Nguồn điện chập chờn, mất pha: Gây nóng cuộn dây và phá hủy cách điện.
• Động cơ bị chập mạch hoặc hư hỏng: Do ẩm mốc, bụi kim loại, hoặc lão hóa vật liệu cách điện.

Khắc phục

• Giảm tải cho động cơ: Điều chỉnh công suất hoặc thời gian chạy để tránh quá tải.
• Lắp thiết bị bảo vệ động cơ: Sử dụng cầu dao nhiệt, relay quá dòng hoặc cảm biến nhiệt để ngắt khi nguy hiểm.
• Đảm bảo thông gió cho động cơ: Không che kín lỗ thông gió của động cơ, làm sạch quạt làm mát tích hợp.
• Thay thế động cơ bị cháy: Gửi đến TOMECO hoặc trung tâm sửa chữa để đánh giá. Nếu cháy toàn phần, thay động cơ mới.

Nguyên tắc an toàn khi bảo dưỡng quạt công nghiệp

Bên cạnh việc xác định đúng nguyên nhân và thực hiện biện pháp khắc phục phù hợp, an toàn trong quá trình bảo dưỡng quạt công nghiệp là yếu tố then chốt, giúp bảo vệ con người, thiết bị và toàn bộ hệ thống. Khi thực hiện bảo trì, sửa chữa, cần tuân thủ nghiêm các nguyên tắc sau:

1. Ngắt hoàn toàn nguồn điện trước khi thao tác.
2. Gắn biển cảnh báo đang bảo dưỡng để tránh khởi động ngoài ý muốn.
3. Sử dụng đầy đủ thiết bị bảo hộ cá nhân (PPE): găng tay cách điện, kính chắn bụi, nón bảo hộ…
4. Đảm bảo hệ thống đã ngừng quay hoàn toàn – không tiếp cận khi cánh quạt còn quay trớn.
5. Không thao tác một mình – luôn có người giám sát khi làm việc trong không gian hẹp hoặc trên cao.
6. Sử dụng dụng cụ chuyên dụng, đúng chuẩn kỹ thuật.
7. Làm việc theo đúng quy trình và hướng dẫn kỹ thuật từ nhà sản xuất.

An toàn là nền tảng của hiệu quả. TOMECO khuyến khích khách hàng chỉ thực hiện bảo dưỡng – sửa chữa khi có đầy đủ kiến thức và thiết bị, hoặc sử dụng dịch vụ kỹ thuật từ đơn vị chuyên nghiệp.

Kết luận

Để hệ thống thông gió, hút bụi, làm mát hoạt động hiệu quả, việc phát hiện sự cố quạt công nghiệp và bảo trì quạt công nghiệp định kỳ là điều bắt buộc, không thể trì hoãn. Bảo dưỡng đúng thời điểm giúp:

• Phát hiện sớm hư hỏng tiềm ẩn.
• Duy trì hiệu suất hoạt động tối ưu.
• Giảm nguy cơ cháy nổ, rung lắc, quá nhiệt.
• Kéo dài tuổi thọ thiết bị, tiết kiệm chi phí sửa chữa.

TOMECO – Đồng Hành Tư Vấn – Bảo Trì – Tối Ưu Hóa Hiệu Suất

Tại TOMECO, chúng tôi cung cấp:

• Giải pháp chọn quạt theo từng đặc thù công trình.
• Dịch vụ bảo trì định kỳ, sửa chữa chuyên sâu.
• Hỗ trợ kỹ thuật 24/7 và thiết bị thay thế chính hãng.

Liên hệ TOMECO ngay hôm nay để đảm bảo hệ thống quạt của bạn luôn vận hành ổn định và an toàn!
– Hotline: 0912.299.574
– Website: www.tomeco.vn
– Email: service@tomeco.vn