Tiếng Việt
English
Việc lắp đặt quạt công nghiệp không đúng kỹ thuật có thể dẫn đến cháy động cơ, mất an toàn phòng cháy chữa cháy (PCCC), thậm chí tổn thất hàng chục triệu đồng mỗi năm do tiêu tốn năng lượng. Đây là vấn đề mà nhiều chủ đầu tư, nhà thầu và đơn vị thiết kế vẫn còn chủ quan hoặc chưa nắm rõ.
Trong suốt quá trình kiểm tra thực tế tại nhiều công trình, đội ngũ TOMECO đã phát hiện những lỗi sai tưởng chừng nhỏ nhưng gây hậu quả rất nghiêm trọng. Bài viết này sẽ chia sẻ 3 sai lầm phổ biến khi lắp đặt quạt công nghiệp, giúp bạn chủ động phòng tránh rủi ro, đảm bảo hệ thống vận hành an toàn và tiết kiệm chi phí.
1. Hiểu sai thông số điện áp, đấu nối sai động cơ quạt công nghiệp
Một lỗi thường gặp khi lắp đặt quạt công nghiệp là kỹ thuật viên hiểu chưa đầy đủ về thông số điện áp động cơ, dẫn đến đấu nối sai, gây cháy cuộn dây và dừng hoạt động hệ thống.
Ví dụ thực tế:
Các động cơ HEM, VIHEM công suất dưới 11kW thường có điện áp định mức 220/380V, yêu cầu đấu sao (Y) khi sử dụng nguồn 380V.
Một số động cơ Toàn Phát từ 4kW trở lên có điện áp 380/660V, cho phép đấu sao – tam giác (Y/Δ) ở 380V.
Tuy nhiên, thực tế nhiều động cơ chỉ ghi “380V” trên nhãn, không nêu rõ kiểu đấu dây, khiến người thi công dễ nhầm rằng có thể đấu tam giác 380V, dẫn đến cháy động cơ.
Cảnh báo kỹ thuật khi lắp đặt quạt công nghiệp:
Theo các tiêu chuẩn kỹ thuật như IEC 60034 hay TCVN 7383-1:2004, nhãn động cơ bắt buộc ghi rõ điện áp định mức và sơ đồ đấu dây. Vi phạm tiêu chuẩn này có thể gây cháy động cơ, mất an toàn, đặc biệt nguy hiểm nếu quạt dùng cho hệ thống PCCC.
2. Rủi ro khi sử dụng quạt không đạt chuẩn EI60 trong hệ thống PCCC
Trong các dự án tòa nhà cao tầng, trung tâm thương mại, nhà xưởng, quạt công nghiệp có vai trò cực kỳ quan trọng trong việc hút khói và cấp khí khi xảy ra cháy. Tuy nhiên, hiện nay nhiều loại quạt chỉ được kiểm định riêng phần động cơ, mà chưa kiểm định toàn bộ cụm quạt theo tiêu chuẩn EI60.
Tiêu chuẩn EI60 là gì?
E (Integrity – Tính toàn vẹn): đảm bảo quạt không bị biến dạng, nứt vỡ, ngăn ngọn lửa xuyên qua.
I (Insulation – Cách nhiệt): giữ nhiệt độ bề mặt ngoài không vượt quá 140°C trong 60 phút thử lửa.
EI60 nghĩa là toàn bộ cụm quạt phải duy trì tính toàn vẹn và khả năng cách nhiệt ít nhất 60 phút, giúp kéo dài thời gian sơ tán, giảm cháy lan.
Thực trạng tại Việt Nam:
Phần lớn quạt công nghiệp PCCC hiện mới chỉ có chứng nhận chịu nhiệt 300°C/2 giờ cho động cơ, trong khi các chi tiết như cánh, vỏ, khung chưa được kiểm định đầy đủ. Nếu cánh quạt hoặc vỏ quạt không chịu nhiệt, khi xảy ra hỏa hoạn, quạt có thể biến dạng, ngừng hoạt động hoặc rơi vỡ, khiến hệ thống PCCC thất bại.
Khuyến nghị khi lắp đặt quạt công nghiệp cho hệ thống PCCC:
Yêu cầu chứng nhận EI60 cho toàn bộ cụm quạt, không chỉ riêng phần động cơ.
Kiểm tra kỹ giấy chứng nhận kiểm định trước khi phê duyệt lắp đặt.
3. Lỗi lắp đặt đường ống gió làm giảm hiệu suất quạt công nghiệp
Một lỗi rất hay gặp khi thi công lắp đặt quạt công nghiệp là đặt đường ống dẫn gió cong hoặc co gấp ngay sát miệng hút. Lỗi này khiến quạt bị “đói gió”, giảm hiệu suất hút, tăng điện năng tiêu thụ, đồng thời gây phát thải CO₂ nhiều hơn.
Trường hợp thực tế:
Tại một nhà máy khu công nghiệp, một quạt ly tâm 7,5kW được lắp với ống dẫn gió uốn cong sát cửa hút, dẫn đến:
| Tình trạng lắp đặt | Năng lượng tiêu thụ (kWh/năm) | Chi phí điện (VNĐ/năm) |
|---|---|---|
| Lắp đúng | 3.488 | 8.720.000 |
| Lắp sai | 11.620 | 29.050.000 |
Tương đương lãng phí hơn 20 triệu đồng/năm, cùng phát thải 11,5 tấn CO₂, gây ảnh hưởng môi trường.
Giải thích dễ hiểu:
Tưởng tượng khi uống nước bằng ống hút, nếu ống bị gập, dòng chảy sẽ yếu. Quạt công nghiệp cũng vậy — nếu ống dẫn gió đặt cong hoặc gấp khúc ngay sát cửa hút, luồng khí bị cản trở, buộc động cơ phải chạy công suất lớn nhưng hiệu quả vẫn thấp.
Khuyến nghị kỹ thuật:
Đường ống dẫn gió nên được lắp thẳng, cách cửa hút ít nhất 3 lần đường kính ống
Tránh co 90 độ hoặc khúc gấp quá sát quạt
Sau khi lắp đặt quạt công nghiệp, cần kiểm tra bằng thiết bị đo lưu lượng và áp suất để đảm bảo hiệu suất
Kết luận
Có thể thấy, lắp đặt quạt công nghiệp sai kỹ thuật, không tuân thủ tiêu chuẩn kiểm định hoặc lựa chọn quạt PCCC không đạt chuẩn EI60, đều có thể dẫn tới hậu quả nghiêm trọng: cháy động cơ, mất an toàn phòng cháy chữa cháy, lãng phí hàng chục triệu đồng mỗi năm.
Đây là bài học thực tiễn quý giá cho các chủ đầu tư, nhà thầu, đơn vị tư vấn thiết kế và đội thi công cơ điện. Khi triển khai lắp đặt quạt công nghiệp, hãy ưu tiên kiểm tra kỹ thông số nhãn động cơ, chứng nhận EI60, bố trí đường ống dẫn gió hợp lý và tuân thủ đầy đủ tiêu chuẩn kỹ thuật, để đảm bảo an toàn – hiệu quả – tiết kiệm.
Tài liệu tham khảo
TCVN 7383-1:2004 – Quy định ghi nhãn động cơ điện
ISO 834 – Fire-resistance tests
IEC 60034 – Rotating electrical machines
Báo cáo thực tế công trình do kỹ thuật TOMECO thực hiện năm 2025
TOMECO tự hào đồng hành cùng Quý khách hàng, cung cấp giải pháp toàn diện về quạt công nghiệp và lắp đặt quạt công nghiệp chuẩn kỹ thuật, tối ưu vận hành, an toàn PCCC và tiết kiệm năng lượng.
091 77041860903 360 078🌐 Website: https://tomeco.vn/
📢 Facebook: https://www.facebook.com/tomeco.vietnam
🎬 Youtube: https://www.youtube.com/@quatcongnghieptomeco2331
📣 LinkedIn: https://www.linkedin.com/company/tomeco-mechanic-electrical-join-stock-company
